Wątki ciągłości
Ludzie oświecenia i romantyzmu tkwili w głębokim przekonaniu, które William Wordsworth odpowiednio ubrał w słowa: ?Dzieciństwo kształtuje człowieka”. Stałość osobowości i zachowania może prowadzić do przygnębiającego fatalizmu, według którego życie zdaje się pędzić ślepą uliczką. Czy możliwa jest ucieczka? Powraca myśl, że z chwilą gdy przyswoisz sobie pewnego rodzaju zachowania, nic nie będzie mogło ich zmienić. Chociaż odporność jest ważną cechą rozwoju, ciągle nie wiadomo, dlaczego jedni ludzie radzą sobie z przeciwnościami lepiej niż inni. Wiele osób w ogóle tego nie potrafi, a skutki traumatycznego braku tej umiejętności kładą się cieniem na resztę ich życia. Rehabilitacja jest tak samo ważna jak profilaktyka, ponieważ ciągłość czasowa cech jednostki wiąże się często z niezmiennymi warunkami społecznymi. Ktoś, kto na początku życia doświadcza niekorzystnych oddziaływań środowiskowych, często ma takie same doświadczenia w późniejszym życiu; dzieci z biednych domów zazwyczaj chodzą do złych szkół, przyjaźnią się z innymi biednymi dziećmi oraz znajdują kiepską pracę. Z ciągłością mamy do czynienia zarówno w kontekście środowiska, jak i jednostki.
Poglądy zwolenników determinizmu środowiskowego stoją w sprzeczności z obserwacjami, z których wynika, że cechy charakteru często są dziedziczne, a bliźnięta jednojajowe są do siebie bardziej podobne niż dwujajowe. Ostatnie badania pokazują jednak, że cechy osobowości jednostki kształtowane są również przez środowisko społeczne. Wczesne związki są ważne dla tworzenia indywidualnego stylu postępowania z innymi. Również tutaj wiele składników odgrywa ważną rolę. Charakter człowieka, z chwilą ostatecznego przyrządzenia, pozostaje taki sam przez długi czas.
